Op verzoek van VNO-NCW heeft Adcorporate een blog geschreven hoe men in deze periode een bedrijfsovername kan financieren.

Strikt genomen is er geen verband tussen de waarde van een onderneming, de hoogte van de koopsom en de omvang van de financiering. Je kunt een klinkende waardebepaling maken en, na stevige onderhandelingen, een koopsom overeenkomen. Maar als deze niet te financieren is, is alle inspanning voor niets geweest.

De grenzen van de financiering kunnen dus de maximaal haalbare koopsom bepalen. In tijden van crisis opereren banken uiterst terughoudend en dalen hiermee de koopprijzen van bedrijven. Stimuleringsmaatregelen van de overheid sorteren weliswaar effect, echter primair richting de bank ter dekking van de risico’s. Financiering van overnames zijn met name zo risicovol vanwege de goodwill-component waartegenover geen zekerheden staan.

Reguliere financieringsvormen
In geval van een bedrijfsovername dient vooraf goed nagedacht te worden over de manier waarop dit gefinancierd zou kunnen. De meest voorkomende vorm is bancaire financiering, van de koper wordt eveneens verwacht dat deze een eigen inbreng heeft en daarnaast persoonlijke commitment afgeeft. Naast deze logische financieringsvormen heeft de verkoper ook vaak zijn aandeel heeft in de financieringsopzet door een deel van de koopsom achter te laten in het bedrijf. Dit kan in de vorm van een (achtergestelde) lening of door medewerking aan een gespreide betaling (de zogenaamde earn-out).

Gemiddeld genomen gaan banken er van uit dat de koper, dan wel in combinatie met verkoper, tenminste 25% van de koopprijs zelf in kan brengen. En dat het resterende deel van 75% van de koopprijs binnen 5 jaar volledig – met rente – terugbetaald kan worden. Door het inbouwen van een stimuleringsregeling, bijvoorbeeld de “Garantie ondernemings-financiering, kan zowel de hoogte van de benodigde overnamefinanciering alsmede de looptijd en rentepercentage gunstiger uitvallen omdat de overheid garant staat voor 50% van de financiering (dus risico verlagend voor de bank).

Let op: indien voornoemde financieringsvormen geen oplossing bieden, is het aan te bevelen eens goed na te denken en met experts in overleg te gaan waarom deze reguliere vormen van krediet niet voldoende zijn. Is de prijs te hoog? Zijn de risico’s te hoog?

Alternatieve financieringsvormen
Wanneer er goede redenen zijn om aanvullende financiering te zoeken of, bij gebrek aan financiering, andere vormen van financiering aan te trekken zijn de volgende alternatieve financieringsvormen anno 2016 aanwezig:

  • Externe investeerders
    Investeerders zijn in toenemende mate belangrijke partners in de financieringsstructuur bij overnames. In de regel verstrekken zij vooral eigen vermogen door het nemen van een aandelenbelang. De belangrijkste investeerders bij overnames in het MKB zijn participatiemaatschappijen en informal investors.Voordeel: beschikken over netwerken en kennis van de markt

    Nadeel: financieren vaak in de vorm van eigen vermogen door het nemen van een aandelenbelang. Dat betekent dat ze ook wat te zeggen over het te voeren beleid

  • Werkkapitaalfinanciering
    Werkkapitaal vertegenwoordigt de waarde van activa die niet liquide is, maar wel nodig is om een bedrijf goed te laten functioneren. De activa die bedoeld worden bij werkkapitaal zijn (relatief) snel liquide te maken, zoals debiteuren, voorraden en machines. Het financieren van deze activa noemen wij werkkapitaalfinanciering. Bij bedrijfsovernames waarbij veel geïnvesteerd is in werkkapitaal zijn te herkennen aan een – doorgaans – hoge koopprijs.De overnamefinanciering kan in dit geval worden vereenvoudigd dan wel verlaagd door werkkapitaalfinanciering. Door financiering van hetzij debiteuren hetzij voorraad hetzij machines of een combinatie hiervan kunnen deze vormen van activa liquide gemaakt worden. Vervolgens kunnen deze vrijgekomen middelen gebruikt worden, nadat bijvoorbeeld dividend is uitgekeerd, ten behoeve van de overnamefinanciering.

    Voordeel: relatief goedkope en makkelijke oplossing voor kapitaalintensieve bedrijven

    Nadeel: verhoogt de kortlopende schulden in de onderneming zelf

  • Crowdfunding
    De naam zegt het al: financiering via de massa. Een sterk opkomende vorm van onder-nemingsfinanciering, vooral door middel van relatief kleine bedragen door een relatief grote groep mensen. Momenteel komt crowdfunding vooral voor in de vorm van verstrekken van leningen. Werkkapitaalfinanciering en financiering van starters zijn de meest voorkomende voorbeelden.Voordeel: snel te realiseren financiering, financier kan risico’s spreiden

    Nadeel: niet anoniem te doen, is bij bedrijfsovername niet gewenst

Positief is dat anno 2016 voldoende verschillende financieringsvormen zijn. De alternatieve financieringsvormen zijn enerzijds ontstaan doordat banken meer kapitaal aan moeten houden (en daardoor minder uit kunnen lenen) en anderzijds doordat meer geld van beleggers beschikbaar is gekomen doordat aandelenbeurzen en onroerend goed bewezen hebben onzekerheid in zich te hebben.

Boodschap blijft dat bij financiering van een bedrijfsoverdracht men goed na moet denken over de operationele en financiële risico’s die men aangaat. Een kwalitatieve beoordeling van de over te nemen onderneming en een kwantitatieve beoordeling van de koopprijs kan veel geld en risico voorkomen.