Een goede voorbereiding is het halve werk. Het signaal dat wordt afgegeven is duidelijk: 1) een goede voorbereiding van de marktbenadering door 2) een team van ervaren mensen met 3) een product of dienst dat inspeelt op trends zijn de ingrediënten van een succesvolle start van een onderneming. De factor geluk moet echter niet vergeten worden!

Er is geen ontkomen aan: de start-up is geliefd. Talloze hippe broedplaatsen, incubators, valleys, campussen en bootcamps staan klaar om het idee van startende ondernemers uit te laten groeien tot een succesvol bedrijf. Deze nieuwe bedrijven zijn in staat om bestaande markten te ontwrichten en nieuwe banen te creëren, zo is de belofte. De grote vraag is: maken de start-ups deze belofte waar? Eenonderzoek naar 400.000 bedrijven die sinds 2005 zijn opgericht, verspreid over 24 landen, zet alle start-ups en beleidsmakers weer met beide benen op de grond.

Teamwork
Uit het onderzoek, dat is uitgevoerd door Deloitte en leiderschapsopleiding THNK, blijkt dat slechts een half procent van de 200.000 bedrijven die na vijf jaar nog bestaan in staat zijn om een omzet van minstens $10 mln te behalen. Zodra bedrijven deze grens hebben bereikt en snel door blijven groeien, mogen ze zich een ‘scale-up’ noemen.

Lessen 
Start-ups die doorgroeien zijn essentieel voor het creëren van banen, zegt Menno van Dijk van THNK. ‘Zij nemen het merendeel van de werkgelegenheid op zich. Bij de gevestigde grote bedrijven is de werkgelegenheidsontwikkeling er vooral een van afvloeien. De nieuwe banen komen van nieuwe bedrijven en daarbinnen dus de doorgroeiers. ‘ Het is dan ook niet gek dat beleidsmakers op zoek zijn naar de vraag hoe zij de ontwikkeling van dit soort bedrijven kunnen versnellen. Het onderzoek van Deloitte en THNK geeft geen antwoord op deze vraag. Wel denkt Gideon Mogendorff, oprichter van Deloitte Fast Ventures, dat het de moeite waard is om een incubator op te richten die gericht is op ervaren ondernemers die een nieuw bedrijf willen starten, in plaats van studenten of mensen die net afgestudeerd zijn. Ook kunnen incubators en overheden helpen om een netwerk op te zetten van ervaren ondernemers.

Het onderzoek helpt de jonge schoolverlater of afgestudeerde student die met het bedrijfsplan in de hand claimt de volgende Uber of Facebook te zijn uit de droom. ‘Een snelle groeier worden is geen spel voor beginners’, zegt Menno van Dijk, medeoprichter van THNK. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat de groeibedrijven een oprichter hebben die ruime ervaring opgedaan heeft in het bedrijfsleven of al een aantal bedrijven gebouwd heeft. Teams doen het ook beter dan eenlingen.’

Hotspots
Snelle groeiers doen er bovendien twee keer zo lang over om de markt te betreden dan start-ups, zegt Gideon Mogendorff van Deloitte. ‘Start-ups willen graag zo snel mogelijk de markt op gaan en omzet behalen. Scale-ups daarentegen bereiden het bedrijf langer voor. Als ze dan de markt betreden, stomen ze door tot uiteindelijk grote omvang.’

Ondanks de felle marketingcampagnes van landen en regio’s om ondernemers ervan te overtuigen dat hun hotspot de beste voedingsbodem is voor succes, blijkt de locatie niet doorslaggevend. ‘Er moet een ecosysteem zijn’, zegt Mogendorff. ‘Maar of je nu in Amsterdam, Berlijn of New York zit, de kans om door te groeien is overal ongeveer hetzelfde.’ Ook de sector waar het bedrijf actief in is, speelt geen cruciale rol.

Gouden formule
Een gouden formule voor een jong bedrijf dat binnen vijf jaar snel door wil groeien, bestaat er niet. Met deze drie zaken kun je volgens Deloitte en THNK wel rekening mee houden:

  • 1. Ervaren oprichters
    78% van de snelgroeiende bedrijven is opgericht door een team waar minstens een persoon met ervaring in het bedrijfsleven of bij andere start-ups in zit. Bij de ‘unicorns’, de bedrijven die meer dan $1 mrd waard zijn, is dit zelfs 89%.
  • 2. Speel in op trends
    Start-ups die binnen vijf jaar al meer dan $10 mln omzet hebben behaald of uitgroeien tot een ‘unicorn’, maken handig gebruik van trends en nieuwe technologie. Denk aan Uber die inspeelt op de deeleconomie of Xiaomi die profiteert van de grote vraag naar smartphones.
  • 3. Timing en bedrijfsmodel
    In vergelijking met start-ups, doen succesvolle doorgroeiers er twee keer zo lang over om de markt te betreden. Deze tijd hebben ze gebruikt om de organisatie klaar te stomen voor snelle groei. Daardoor zijn ze vervolgens beter in staat om de groei vol te houden.

De 200.000 bedrijven die de eerste vijfjaar hebben overleefd, hebben in dat jaar een omzet van € 300.000 (mediaan).Daarna groeien de bedrijven gemiddeld 5% per jaar. Wie de ambitie heeft om een scale-up te worden, moet vanaf dag een groots denken. ‘Als je in het eerste jaar dat je omzet behaalt bij de top 20% bedrijven hoort met de steilste groeicurve, heb je70% kans om in deze top league te blijven’, zegt Mogendorff. Bij de bedrijven in demiddenmoot is de kans om binnen vijf jaar in deze eredivisie te belanden nog maar7%.

Heel veel geluk
Ondernemers die streven naar de titel‘unicorn’, een bedrijf met een waarde van meer dan $1 mrd, krijgen het nogmoeilijker. Van alle bedrijven die zijnonderzocht, vallen slechts 104 bedrijven in deze categorie. In Nederland gaat hetbijvoorbeeld om bedrijven als TomTom,Adyen en ASML. Van Dijk: ‘Wie zich goed voorbereidt en hard werkt kan eenlevensvatbare onderneming creëren.’ Maar, voegt de McKinsey-veteraan daar snel aan toe: ‘Een TomTom bouwen is van een andere orde. Dan moet alles lukken en moet je ook nog eens heel veel gelukhebben.’

Het onderzoek van Deloitte en THNK is gebaseerd op data en publieke bronnen van bijna 400.000 bedrijven in 24 landen die na 2005 zijn opgericht en al omzet hebben behaald. Eenmanszaken en non-profit bedrijven zijn uit de database gehaald, net als bedrijven die alleen groeien door extra personeel aan te nemen, zoals kappers en restaurants. Start-ups die binnen vijf jaar na de oprichting zijn overgenomen door grote concerns als Facebook en Google en door de geconsolideerde omzetcijfers van de radar zijn verdwenen, zijn ook niet in het onderzoek meegenomen. Mogendorff vermoedt dat het effect van dit soort overnames op de resultaten ‘verwaarloosbaar’ is.

Bronvermelding maandag 14 september 2015, Ilse Zeemeijer Rutger Betlem, www.fd.nl.